/)
Wat is het DAF?
Het Vlaamse digitaal identificatieformulier voor afvalstoffen (DAF) biedt per transport een digitaal overzicht van de afvalstoffenproducent, inzamelaar, handelaar, makelaar, vervoerder en verwerker, naast een identificatie van de afvalstoffen.
De verantwoordelijkheid voor de opmaak en inhoud ervan ligt bij de inzamelaar, afvalstoffenhandelaar of -makelaar (IHM), of de afvalstoffenproducent die zelf regelingen treft voor zijn afvalstoffen. Het transport van de afvalstoffen mag pas vertrekken als er een identificatieformulier aanwezig is.
Sinds wanneer geldt een verplichting?
De invoering van het DAF gaat terug tot 2012. Toen bepaalde het Vlaams Reglement betreffende het duurzaam beheer van Materiaalkringlopen en Afvalstoffen (VLAREMA) dat het mogelijk is om te werken met digitale identificatieformulieren. De voorwaarde is dat deze digitale identificatieformulieren afgeleverd zijn door een systeem dat door de OVAM is goedgekeurd. De meeste bedrijven zijn echter op papier blijven werken. Om de digitalisering een duw in de rug te geven en omdat digitale identificatieformulieren een noodzaak zijn voor een goede tracering van afvalstoffen, heeft de Vlaamse regering in augustus 2021 een verplichting voor gebruik van digitale identificatieformulieren in de wetgeving ingeschreven.
Sinds dit jaar zouden alle identificatieformulieren voor afvaltransporten digitaal moeten zijn. Deze moeten afgeleverd worden door een systeem dat door de OVAM is goedgekeurd. Omdat er eind 2022 echter te weinig erkende DAF-systemen waren, was er destijds geen gezonde marktwerking tussen verschillende dienstenleveranciers mogelijk. Om hieraan tegemoet te komen heeft Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) besloten om in 2023 geen sancties te vorderen indien er nog papieren identificatieformulieren gebruikt worden. 2023 is dus een overgangsjaar, en vanaf 1 januari 2024 zal iedereen die geen DAF gebruikt beboet worden. Die periode geeft bedrijven de kans om zich tijdig aan te sluiten bij een door OVAM goedgekeurd systeem, zoals dat van Dashdoc.
💡
Meer weten over hoe Dashdoc het afvalstoffen identificatieformulier geïntegreerd aanbiedt in haar TMS? Neem contact met ons op!
Wie moet het DAF gebruiken?
Het DAF is verplicht voor alle geregistreerde inzamelaars, handelaars en makelaars (IHM), en producenten die regelingen treffen voor eigen afvalstoffen. Dit zijn voornamelijk afvalverwerkers en bedrijven die sloopactiviteiten uitvoeren. Zij hebben meestal hun eigen transportmiddelen en kennen de sector goed, waardoor ze hun eigen transporten regelen.
Naast deze IHM-doelgroep kunnen ook andere bedrijven regelingen treffen voor het transport en de verwerking van afvalstoffen. Zij moeten dan ofwel aangesloten zijn bij een systeem dat een DAF kan afleveren, ofwel een eigen systeem laten goedkeuren.
Het gaat hierbij om een aanzienlijk aantal bedrijven. In Vlaanderen zijn er 3.717 ondernemingen geregistreerd als IHM, waarvan 2.808 Belgische bedrijven. Daarnaast zijn er 2.265 ondernemingen met een vergunning voor het verwerken van afvalstoffen op minstens één locatie. De overlap tussen deze twee lijsten bestaat uit ongeveer duizend ondernemingen. Op basis van informatie van de VSOR (federatie van slopers en brekers van bouw- en sloopafval) bestaat de sloopsector uit ongeveer duizend bedrijven en 350 vergunde verhandelaars van bouw- en sloopafval.
Het is belangrijk op te merken dat transporteurs niet verantwoordelijk zijn voor het aanbieden van het DAF. Zij moeten er wel op toezien dat het DAF aanwezig is bij afvaltransporten en moeten dit aanvullen via het gekozen DAF-systeem.
💡
Wettelijk gezien is de organisator van het transport (IHM) verantwoordelijk voor de digitalisering van het identificatieformulier.
De verantwoordelijkheid van vervoerders beperkt zich tot de digitale handtekening. Zij mogen niet vertrekken met de lading tot deze in orde is.
/)
Wat zijn de voordelen?
De invoering van het DAF moet de tracering van afvalstoffen verbeteren. In 2019 ontwikkelde de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) reeds de database MATIS met drie doelstellingen: het volgen van afval tot aan het eindstation, het voorkomen van illegale lozingen en sluikstorten en het bevorderen van de circulaire economie. Een DAF is daarbij een noodzakelijk instrument om afvalstoffen altijd te kunnen volgen.
Het digitaal afvalidentificatieformulier biedt verschillende voordelen, vergelijkbaar met die van een elektronische vrachtbrief (eCMR). Het DAF is papierloos en zou in de toekomst automatisch gekoppeld kunnen worden aan de database MATIS, waardoor veel repetitief manueel werk kan worden uitgespaard.
Daarnaast dient het DAF als een dubbelcheck voor de juistheid van afvalstofdocumenten. Het gebruik van het DAF voorziet dus niet alleen in een efficiëntere, maar ook betrouwbaardere manier van werken.
Conclusie
Het digitaal identificatieformulier afvalstoffen (DAF) wordt vanaf 1 januari 2024 verplicht voor alle beheerders en vervoerders die werken met afvalstoffen in Vlaanderen.
Het DAF biedt een overzicht van de afvalstoffenproducent, inzamelaar, handelaar, makelaar, vervoerder en verwerker, naast een identificatie van de afvalstoffen.
De verantwoordelijkheid voor de opmaak en inhoud ervan ligt bij de inzamelaar, afvalstoffenhandelaar of -makelaar, of de afvalstoffenproducent die zelf regelingen treft voor zijn afvalstoffen.
Het DAF moet afgeleverd worden door een door de OVAM erkend systeem en verbetert de tracering van afvalstoffen. Dat leidt tot een beter beheer en een duurzamer gebruik van materialen.